ABD'nin Ödediği Vergi ve Sonrası
Sinan SEYDİOĞULLARI
1785 yılında Osmanlılar, Akdeniz
ticaretinde yer edinmeye çalışan ABD'nin iki gemisini, mürettebatıyla birlikte
ele geçirip, Cezayir'e götürmüştü. ABD fidye olarak istenen 60 bin doları
ödemeye yanaşmadı.
Ekim 1793'te Osmanlılar, Atlas Okyanusunda seyreden on
Amerikan ticaret gemisini daha ele geçirdi. Dayı Hasan Paşa (Cezayirli Gazi
Hasan Paşa) ile 1795'te imzalanan antlaşmaya göre, ABD'nin fidye olarak
yaklaşık 2 milyon Meksika doları ödemesi ve her yıl 12 bin Cezayir altını
(yaklaşık 22 bin Amerikan doları) tutarında nakit ya da çeşitli savaş
gereçlerini vergi olarak vermesi kararlaştırıldı.
ABD Kongresi bu antlaşmayı
1796'da onayladı. 1797 yılı başında vergilerin gecikmesi üzerine, Dayı Hasan
Paşa antlaşmayı tanımadığını ve savaşa gireceğini bildirdi. Bunun üzerine ABD,
altı ay süre verilmesini istedi ve bunun karşılığında bir savaş gemisi hediye
edeceğini bildirdi.
Yanında gezdirdiği aslanı ile ünlü Hasan Paşa, hediye
edilecek geminin yanı sıra beş gemi daha istedi. Bu talebi de kabul edildi.
Eylül 1800'de Amerika'nın yıllık vergisini taşıyan gemi Cezayir'e geldiğinde,
Cezayir Dayısı Mustafa Paşa, Cezayir bayrağını çektirdiği gemiyi Osmanlı
padişahına sunmak istediği hediyelerle birlikte İstanbul'a gönderdi.
1815
yılına kadar vergi vermeye devam eden Amerika, güçlü bir donanma oluşturdu ve
Şubat 1815'te Cezayir'e savaş ilan etti. Savaşta gemisi isabet alan Cezayir
donanma komutanı Hamit Reis öldü ve yapılan antlaşmayla Cezayir'e ödenen vergi
kaldırıldı.
1816 yılı ortalarında bir İngiliz filosu, Cezayir donanmasını
tamamen yok etti ve 1830'da Cezayir Fransızlar tarafından işgal edildi.
